Để thiết kế bệnh viện là điều không phải dễ, trong đó phải đặc biệt chú trọng đến thiết kế khu phẫu thuật, bởi vì nó được xem là trái tim của công trình. Để có được thiết kế hợp lý, cần tuân thủ theo những nguyên tắc nhất định trên cơ sở các kiến thức đầy đủ về tiêu chuẩn sử dụng và thiết bị trong phòng mổ.
Trong đó, quy tắc một chiều là bắt buộc, việc phân luồng giao thông hành lang sạch – bẩn, giao thông bác sĩ – bệnh nhân,… theo một nguyên tắc chung để đảm bảo sự vô trùng tuyệt đối.
Tính cấp bách thiết kế phòng mổ một chiều
Nếu số phòng mổ và phòng hồi sức không đạt tiêu chuẩn thì kéo theo không đạt tiêu chuẩn về vi sinh. Một khi đã nhiễm khuẩn bệnh viện, người bệnh sẽ có nhiều biến chứng và có thể mắc thêm nhiều bệnh khác, phải dùng nhiều loại kháng sinh sẽ dẫn đến tăng sự kháng thuốc của vi khuẩn, tăng chi phí điều trị, trường hợp xấu hơn có thể dẫn đến tử vong. Nguyên tắc thiết kế một chiều cũng là yếu tố đầu tiên và tiên quyết là phải đảm bảo sự vô trùng tuyệt đối.
Những lưu ý khi thiết kế phòng mổ một chiều
Ở Việt Nam, quy định diện tích tối thiểu của phòng mổ là 36m2 và chiều cao tối thiểu là 3,1m theo tiêu chuẩn thiết kế TCXDVN 365.2007.
Nguyên tắc thiết kế một chiều cần quan tâm bố trí 2 cửa cho phòng mổ: một cửa chính để đẩy băng ca và cửa phụ. Ở bốn góc của phòng mổ nên thiết kế dạng vát 45, mục đích để bảo đảm lưu thông không khí trong phòng, tránh góc khí quẩn.
Hệ thống cung cấp khí sạch cho phòng mổ luôn có yêu cầu chiều cao thông thủy lớn.
Nên thiết kế các phòng mổ theo hình vuông, chữ nhật để dễ dàng bố trí dây truyền công năng và trang thiết bị nội thất. Không gian phòng mổ càng ít góc cạnh thì lại càng đảm bảo vệ sinh vô trùng chừng ấy vì các thiết bị trong phòng mổ rất nhiều.
Thiết kế hệ thống điện cũng có những điểm khác biệt, sử dụng nhiều thiết bị điện chuyên dụng ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng bệnh nhân. Điện chiếu sáng phải tách riêng với điện động lực sử dụng cho thiết bị.
Thiết kế hệ chiếu sáng trong phòng mổ cần chú ý phân chia bao gồm chiếu sáng tổng thể và chiếu sáng cục bộ khu vực bệnh nhân. Ngoài ra, đèn xem phim Xquang là loại đèn chuyên dùng, được bố trí trên vách phòng mổ, dùng để đọc các phim Xquang.
Độ ồn là một yếu tố khó lường trước mà hiện rất ít được các kiến trúc sư quan tâm.Thiết kế phòng mổ nên đảm bảo độ ồn thông qua việc sử dụng nhỏ hơn 50 dB.
Đảm bảo về thiết kế nội thất, trang thiết bị
Vách phòng mổ hiện đại phải là vật liệu chống cháy, chống bám khuẩn, chịu được mài mòn chà rửa, chống hóa chất. Các phòng mổ hiện tại trên các nước thường sử dụng tấm panel SGP. Loại panel này có 2 lớp, lớp ngoài là thép không rỉ sơn epoxy có tác dụng chống khuẩn, chống hóa chất và mài mòn, lớp trong là thạch cao chịu nước, chống cháy và có tác dụng cách âm.
Để đảm bảo yếu tố vệ sinh, các bản vẽ nên lưu ý cung cấp hệ thống nước rửa tay và bồn rửa tay tiệt trùng khu vực sát phòng mổ. Trước khi vào phòng mổ, phẫu thuật viên bắt buộc phải rửa tay, thực hiện thao tác rửa tay theo quy định. Trần phòng mổ nên hạn chế các phào nổi, tập trung đơn giản hóa có thể để khử khuẩn bằng khí hay dung dịch định kỳ dễ dàng.
phòng mổ hiện đại, cửa tự động phòng mổ có kích thước > 1,6m, sử dụng cửa tự động hay cửa bán tự động.
